Osmanlı son dönemi sivil ve
askeri şahsiyetlerin büyük bir kısmı, gerek I. Dünya Savaşı ve gerekse Millî
Mücadele dönemi hatıralarını yazma konusunda büyük özen göstermişlerdir. Bunun
sonucunda, I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele ile ilgili birçok hatırat kitap
olarak yayınlanmıştır.
Bunlardan biri de Hakkâri ve
Havâlisi Kumandanı Süvâri Binbaşı Şevki Baslo tarafından yazılan “Harb-i
umûmide, Müstakil SüvâriLivâsının Harekâtından Bir Bayrak: Paşaeli, Irak ve
Acemde ve İstiklal Mücâdelesinde Bölüğüm” adlı eserdir.
Bu dönem ile ilgili
hatıratlarda, genellikle Osmanlı coğrafyası içerisinde yaşanmış olaylar kaleme
alınırken Şevki Baslo tarafından yazılan hatıratta Saros Körfezinden Suriye ve
Irak’a kadar uzanan Osmanlı coğrafyasının geniş bir bölümü ile Osmanlı
coğrafyası dışında bulunan İran’ın da askeri, siyasi, sosyal, ekonomik ve
kültürel hayatı hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.
Şevki Baslo’nun hatıratı, altı
bölümden oluşmaktadır. Başlangıçtaki genel değerlendirmede, Baslo’nun görev
yaptığı Tugay’ın (Liva) teşkilat yapısı, efrat, silah, hayvan ve diğer konular
ele alınmaktadır. Daha sonra sırasıyla Saroz Körfezi, Irak Cephesi, İran ve
Urfa bölgesindeki askeri faaliyetlerden bahsedilmektedir.
Baslo, hatıratını yazmaya
başladığında yaşı çok gençtir ve diğer birliklerde olup bitenlere yeterince
vakıf değildir. Bu sebeple hatıratta yazmış olduğu olayların bazılarında
eksikler ve hatalar bulunmaktadır. Ayrıca, anlatılanolaylar tarihi akış
sırasına göre düzenlenmemiştir.
Bu eserde, anlatımdaki bu eksiklikleri
gidermek amacıyla Baslo’nun hatıratını, dönemin olaylarını anlatan diğer
hatıratlar ve Genelkurmay Başkanlığı tarafından yayınlanan bazı kaynaklarla
karşılaştırarak tamamlamayoluna gidilmiştir.Ayrıca, Baslo’nun anlatımı tarih
sırasına göre yeniden düzenlenmiştir.
Böylece eserin I. Bölüm’ü;
Giriş, Saros Körfezi Bölgesindeki Faaliyetler, Irak Cephesi’ndeki Faaliyetler,
İran Harekâtı, Diyale Nehri (Irak) Bölgesindeki Faaliyetler, Urfa ve Fırat
Nehri (Suriye) Bölgesindeki Faaliyetler ve Mondros Mütarekesi Sonrasında Urfa
Bölgesinde İcra Edilen Faaliyetler başlıkları altında kaleme alınmıştır. II.
Bölüm’de ise hatıratın transkripsiyonu yapılmıştır.
Hatıratta olaylar oldukça canlı
bir şekilde anlatılmıştır. Gerek askeri uygulamalarda gerekse insan sağlığı
konusunda doktorların ve hayvan sağlığı konusunda veterinerlerin bulduğu
çözümler oldukça ilgi çekicidir. İran hakkında verilen bilgilerin sadece askeri
harekâtlardan ibaret olmaması, eserin değerini artırmaktadır.
Baslo dönemin İran siyasetini,
kültürünü ve bazı önemli sorunlarını oldukça dramatik bir şekilde ortaya
koymaktadır. Ayrıca Rus Kazak süvarileri ile Türk ve İngiliz süvarileri de
oldukça objektif bir bakış açısıyla karşılaştırmalı olarak anlatılmaktadır.
Eserin bahse konu dönemdeki
olayları merak eden herkesin ilgisini çekeceği değerlendirilmektedir. Ayrıca,
bahse konu dönem hakkında akademik araştırma yapan kişilere de kaynak olarak
katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Yayın tarihi : Aralık 2019
ISBN : 9789757197386
Dil : Türkçe
Sayfa Sayısı : 248
Cilt Tipi : Karton Kapak
Kâğıt Cinsi : 70 gr 1. Hamur
Boyut : 16,0 x 24,0 cm
Ağırlık : 400 gr
Yayınevi : Savaş
Kondiyon : Sıfır, hiç kullanılmamış
